FD essays

Sinds 2009 schrijf ik essays op mijn vakgebied voor de Optiek-pagina van Het Financieele Dagblad. Geregeld komt het essay tot stand in samenwerking met een co-auteur, veelal Edin Mujagic. Hier zijn recente en relevante essays bijeengebracht.

31-03-2014 De muitende middenklasse

23-02-2013 Crisis holt positie centrale banken uit, sterke euro weerspiegelt kracht van ECB

09-02-2013 Geen politieke inmenging bij het bankentoezicht door ECB gewenst

13-10-2012 Duitse Constitutionele Hof steunt Europese integratie consequent

01-09-2012 Doodstrijd van de Bundesbank-doctrine
Augustus 2012 gaat de geschiedenisboeken in als een van de belangrijkste maanden in de historie van de Europese Centrale Bank (ECB). Mario Draghi, de president van die centrale bank is er namelijk in geslaagd een lang gekoesterde wens van landen zoals Frankrijk en Italië in vervulling te laten gaan. Nadat de geboorte van de euro er eerst voor heeft gezorgd dat het monetaire beleid in Europa niet alleen door de Bundesbank gevoerd wordt, maar ook door andere partijen die daarbij de Bundesbank konden overstemmen, heeft de Italiaan het nu voor elkaar gekregen dat de Duitse Bundesbank alleen is komen te staan in eurozone. Lees verder

30-07-2012 Euro kan Griekse uittreding overleven
Sinds kort spreken steeds meer politici er openlijk over dat Griekenland de eurozone zal moeten verlaten, lees ‘failliet gaan’, als het land zich weer eens niet aan de afspraken houdt. Vaak zijn het dezelfde mensen die vorig jaar nog zulke ideeën voor absurd hielden. Die draai heeft alles te maken met de strategie van de aanpak van de crisis. Die maakt een Grieks uittreden een beheersbare, maar niet fatale ramp. Lees verder

16-06-2012 Crisis eurozone vereist betere economic governance
Het is te begrijpen dat de eurolanden de schuldencrisis aanvankelijk niet daadkrachtig hebben aangepakt. Landen hebben verschillende belangen, er zijn altijd wel ergens verkiezingen in aantocht en sommige politici hopen dat de centrale bank het vuile werk wel zal opknappen. Maar het is niet goed te praten dat de eurolanden bijna vier jaar na het begin van de financiële crisis nog steeds zonder strategie zitten waarmee zij de ongekend ernstige problemen te lijf kunnen gaan. Lees verder

11-03-2012 Kapitaalgolf ECB uiterst riskant
Kwantitatief verruimen is de naam voor het beleid van de Amerikaanse centrale bank, de Fed, en haar Britse evenknie de Bank of England. Dat beleid komt erop neer dat de centrale banken geld bijdrukken en daarmee staatsobligaties opkopen. Feitelijk financieren ze daarmee direct of indirect de begrotingstekorten van hun overheden. Het monetair financieren van begrotingstekorten is volgens het heilige boek voor centrale bankiers de grootste zonde die een centrale bank kan begaan. De meest fundamentalistische aanhangers van dat boek waren te vinden in de Duitse Bundesbank. Lees verder

31-12-2011 Globalisering roept tegenkrachten op
Onder druk van de financiële crisis nemen de spanningen tussen de regionale handelsblokken in de wereld toe. Europa heeft geen andere keus dan verdere integratie. Anders wordt het gemarginaliseerd. Het valt bijna niet op door de aandacht voor de schuldencrises in Europa en de Verenigde Staten, maar na decennia van aanhoudende en toenemende globalisering, is de wereld langzaam maar zeker aan het regionaliseren. Lees verder

22-10-2011 Grenzen Europese spankracht in zicht, mondiale steun voor euro hard nodig
Het oplossen van de eurocrisis gaat nog jaren duren. In de tussentijd moeten de sterke eurolanden de zwakke landen ondersteunen. Maar deze zijn nu zelf aan het einde van hun mogelijkheden. Lees verder

01-10-2011 Hof Karlsruhe bindt handen Merkel in aanpak eurocrisis, Duits parlement heeft het laatste woord
Terwijl de spanningen in de eurozone steeds verder oplopen, doet het Duitse Constitutionele Hof een uitspraak die de speelruimte van bondskanselier Merkel in de crisis ernstig beperkt. De gevolgen zijn ingrijpend. Lees verder

27-08-2011 Middenpartijen niet in staat tot antwoorden op de onzekerheden van deze tijd
Het vertrouwen in het politieke leiderschap is in Europa en Nederland nog nooit zo laag geweest als in deze tijd. Ons continent en land zijn angstig en in zichzelf gekeerd geworden. Door het proces van globalisering zijn oude zekerheden verdwenen. Nieuwe bedreigingen zijn daarvoor in de plaats gekomen, zoals de voortslepende eurocrisis en de dreigende tweede recessie. Dat geeft populisme en polarisatie vrij spel in de politieke arena. Hoe heeft het zover kunnen komen en hoe kan het vertrouwen in het politieke leiderschap in Europa en Nederland teruggewonnen worden in deze verwarrende tijden? Lees verder

29-05-2011 Onafhankelijkheid centrale banken twijfelachtig, weerstaan zij de politieke druk?
Een stabiel monetair beleid gericht op prijsstabiliteit is de basis voor een evenwichtige economische ontwikkeling. Maar in verkeerde handen kan datzelfde monetaire beleid voor grote en onherstelbare schade zorgen. De ontwikkelingen van de afgelopen jaren wijzen er sterk op dat het monetaire beleid in verkeerde handen terecht is gekomen. De onafhankelijkheid van de centrale banken van de politiek is namelijk een van de slachtoffers van de huidige financiële en economische crisis. Lees verder

16-5-2011 Italiaanse kandidaat ECB-presidentschap bedreiging voor kracht euro
Na de zegen van de Duitse bondskanselier Angela Merkel is geen twijfel meer mogelijk: de Italiaan Mario Draghi wordt binnenkort voorgedragen om later dit jaar de nieuwe president van de Europese Centrale Bank (ECB) te worden. Een voordracht die met de steun van Merkel een formaliteit is. Het zal echter geen goed besluit zijn van Europese beleidsmakers en de eurozone zal daar in de toekomst een hoge prijs voor betalen. Lees verder

9-4-2011 Dominante rol van nieuwe lidstaten uit Centraal- en Oost-Europa goed voor euro
Nu de helft van de ‘oude’ eurozone aan het infuus van de andere helft hangt of dreigt te zullen hangen, zou een toetreding van ‘nieuwe’ eurolanden zoals Tsjechië, Polen, Litouwen, Letland en Denemarken de raad van bestuur van de ECB meer stabiliteitsgeoriënteerd maken. Lees verder

12-3-2011 Terugkeer protectionisme slecht nieuws voor economische groei en inflatie
‘Wij zullen niet de historische fouten herhalen met protectionistisch beleid zoals in het verleden.’ Zo luidde de plechtige belofte van de leiders van de G-20 toen ze elkaar voor het eerst op een crisisontmoeting zagen, in november 2008. Ironisch genoeg blijkt dat het startschot te zijn geweest voor de terugkeer van protectionisme op het wereldtoneel. Dat is slecht nieuws voor economische groei en inflatie. Lees verder

4-2-2011 Inflatiegevaar vergt rentespurt
De inflatie versnelt in de eurozone met de maand. Intussen bedraagt de geldontwaarding al 2,4% en deze lijkt de komende maanden verder toe te nemen. Daarmee is de inflatie nu al veel hoger dan het maximum van 2% dat de Europese Centrale Bank op de middellange termijn nastreeft. Lees verder

12-1-2011 Snelle en forse verhoging van officiële rentes is hard nodig
Donderdag komt het bestuur van de Europese Centrale Bank (ECB) voor het eerst dit jaar bijeen. De ECB hoeft de rente niet te verhogen, maar de centrale bank zou er goed aan doen flinke renteverhogingen in de nabije toekomst aan te kondigen. Al enige tijd waarschuwen sommige economen dat de toekomst een veel hogere inflatie met zich meebrengt dan we gewend zijn geraakt de laatste decennia. Lees verder

20-12-2010 Eurozone nog lang niet veilig gesteld
Op de Europese top van afgelopen donderdag en vrijdag kwamen de regeringsleiders en ministers van financiën van de eurolanden voor de zoveelste keer in de afgelopen maanden bijeen. Net zoals bij andere ontmoetingen stond het redden van de euro boven aan de agenda. Ze besloten dat er vanaf 2013 een permanent noodfonds voor de euro zal komen. Dat betekent echter niet dat de toekomst van de euro nu veilig is gesteld. Lees verder

12-11-2010 Dollar wankelt op zijn troon
Op de ontmoeting van staatshoofden en regeringsleiders van de G20 in Seoul gaat het over de gevolgen van de recente monetaire verruiming door de Fed, de Amerikaanse centrale bank, op de rest van de wereld. Vrees voor een valutaoorlog en hervorming van het internationale monetaire stelsel zijn de drijfveren, maar er steekt meer achter. Het gaat om het bepalen van de nieuwe geopolitieke verhoudingen tussen de VS, Europa en de opkomende economieën. Lees verder

29-10-2010 Fed is niet meer onafhankelijk
Onafhankelijk binnen de regering, zo wordt de positie van de Amerikaanse centrale bank, de Fed, wel omschreven. Dat is moeilijk te begrijpen. Immers, een centrale bank is óf helemaal onafhankelijk van de regering óf niet, er is geen tussenweg. Ben Bernanke, de huidige voorzitter van de Fed, lijkt zijn onafhankelijkheid geheel te hebben verspeeld. Lees verder

16-9-2010 Centrale bank moet U-bocht maken
Wat nu? Dat is de brandende vraag waarop de centrale bankiers in Europa en de Verenigde Staten een antwoord moeten geven. Over die vraag en het juiste antwoord ging het dit jaar tijdelijk de jaarlijkse retraite van de centrale bankiers in het Amerikaanse pittoreske wintersportplaatsje Jackson Hole in de staat Wyoming. Lees verder

25-8-2010 Profiel DNB-president simpel
Het langverwachte plan van de Nederlandsche Bank (DNB) voor veranderingen binnen de centrale bank is klaar. Een van de veranderingen is dat de president van DNB voortaan maximaal twee termijnen van zeven jaar mag zitten. Het directe gevolg daarvan is dat de zittende president, Nout Wellink, volgend jaar de centrale bank moet verlaten vanwege het volmaken van zijn twee wettelijke termijnen. Lees verder

15-7-2010 Perk aansprakelijkheid DNB in
Het rapport van de commissie-Scheltema heeft een ware inquisitie losgemaakt in de Tweede Kamer. Alle pijlen richten zich op Nout Wellink, president van de Nederlandsche Bank (DNB), en de discussie gaat over slechts één vraag: moet Wellink de eer aan zichzelf houden en aftreden? Lees verder

30-6-2010 Roer moet radicaal om bij Fed
Als met name de Amerikaanse centrale bank, de Fed, aan het einde van de vorige en begin van deze eeuw een economische neergang niet ongedaan had gemaakt, hadden we de huidige zware crisis zeer waarschijnlijk niet gehad. Economische groei kent perioden van opleving, oververhitting en afkoeling. Het is een natuurlijk proces, waarin zich voortdurend onevenwichtigheden opbouwen die vervolgens gecorrigeerd worden via de werking van het prijsmechanisme. Lees verder

15-5-2010 Positie van ECB komt in gevaar
Het delen van één gemeenschappelijke munt betekent niet dat we voor elkaars problemen zullen opdraaien. Als een euroland in financiële problemen komt, dan moet dat zelf maar die problemen oplossen. Zo sterk was die belofte van de Europese leiders in de jaren negentig van de vorige eeuw, dat die vastgelegd werd in het Verdrag van Maastricht in het zogeheten no bail-out artikel. Lees verder

17-4-2010 Centrale bank ligt onder vuur
Als er ooit onafhankelijke centrale banken nodig waren sinds Paul Volcker als voorzitter van de Federal Reserve System (Fed) de Grote Inflatie van de jaren zeventig brak, dan is dat nu wel. Het financiële systeem is van ondergang gered en een globale depressie is afgewend door een extreem expansief monetair beleid van de Fed en andere centrale banken. Het grote gevaar is dat de centrale banken te laat de beleidsrente zullen optrekken, pas wanneer de economie hersteld is, en zo de inflatie vrij spel geven. Lees verder

19-3-2010 Griekse crisis biedt uitzicht op meer politieke integratie
In de eerste weken nadat Griekenland in problemen kwam klonk hier en daar de beschuldiging dat Duitsland veel te stil was. Dat kon het grootste en belangrijkste euroland niet maken. Die beschuldiging kan nu niet meer worden geuit. Uit Berlijn kwam onlangs het voorstel een Europees Monetair Fonds (EMF) op te richten om toekomstige soortgelijke crises binnen de eurozone te voorkomen en om wat rust te brengen in de huidige crisis. Lees verder

5-3-2010 Niet alleen euro in problemen
De crisis als gevolg van de Griekse overheidsfinanciën houdt al wekenlang Europese economen, politici en de pers bezig. Verschillende voorstellen hoe de crisis op te lossen zijn gedaan. Een daarvan komt van Martin Feldstein, een prominente en eurosceptische Amerikaanse econoom. In The Financial Times stelde hij voor dat Griekenland even vrijaf neemt van het lidmaatschap van de eurozone. Na de vakantie zou Griekenland die nieuwe drachme, tegen een veel lagere koers, weer inruilen voor de euro. Lees verder

6-2-2010 Een onmogelijke opdracht voor de commissie-De Wit
Ruim een half jaar geleden stelde de Tweede Kamer de Tijdelijke commissie onderzoek financieel stelsel in onder voorzitterschap van het kamerlid Jan de Wit (SP) en bestaande uit acht, financieel niet-deskundige leden uit de verschillende kamerfracties. De onderzoekscommissie-De Wit kreeg twee opdrachten van de Kamer mee: onderzoek wat de crisis heeft veroorzaakt en hoe de regering de crisis heeft aangepakt. Het blijkt een onmogelijke opdracht. Lees verder

16-1-2010 Kroes rekt eigen mandaat op
Eurocommissaris Neelie Kroes heeft in haar mededingingsbeleid het gelijke speelveld op Europees niveau onvoldoende in het oog gehouden. In haar artikel (FD 9 januari) is zij op de door ons eerder in deze krant concreet naar voren gebrachte bezwaren niet of nauwelijks ingegaan. Deze bezwaren zijn naast een gelijk Europees speelveld de legitimiteit en transparantie van het gevoerde beleid en de criteria op basis waarvan een onderscheid gemaakt wordt tussen ‘gezonde’ en ‘ongezonde’ banken. Lees verder

12-12-2009 Brussel benadeelt onze banken
Afgelopen week vond het lang verwachte debat in de Tweede Kamer plaats over de nieuwe kapitaalinjectie voor ABN Amro. Dit debat vloeide voort uit de verkoop van haar dochterbank HBU aan Deutsche Bank. Deze verkoop had onze eigen eurocommissaris Neelie Kroes als voorwaarde gesteld aan ABN Amro om te mogen fuseren met Fortis Bank Nederland. De vraag is waarom minister Wouter Bos van Financiën deze fusie heeft doorgedrukt. De Europese Commissie had aan de gedwongen verkoop van HBU een harde deadline gesteld. Lees verder

21-11-2009 Toezicht op banken kan beter
AFM vlucht naar voren en toezicht DNB is te formalistisch en te legalistisch geworden. Onder leiding van Michiel Scheltema gaat de onderzoekscommissie naar de DSB-affaire onder andere na of de Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft gefaald als gedragstoezichthouder en/of de Nederlandsche Bank (DNB) als prudentiële toezichthouder. De commissie-Scheltema wordt geacht vóór 1 februari aanstaande haar advies uit te brengen. Dat wordt nog een hele tour de force. Lees verder

31-10-2009 Breidel hebzucht van bankiers
De drieëntwintig grootste zakenbanken, hedgefunds en vermogensbeheerders in de Verenigde Staten betalen hun werknemers komende kerst maar liefst $140 mrd aan bonussen uit, zo bericht de Wall Street Journal recent. Daarmee worden de oude records van 2007 gebroken. Het is duidelijk dat de Amerikaanse financiële instellingen in gebreke blijven bij het vervullen van hun maatschappelijke rol. Lees verder

10-10-2009 Maak álle ‘financials’ beter
Een half jaar geleden bracht de Adviescommissie Toekomst Banken haar rapport uit. Deze commissie, ook wel de Commissie-Maas genoemd, is in november 2008 ingesteld door het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Zij bestond uit drie voormalige topbankiers (cfo’s) en een academisch lid, bijgestaan door een secretaris. De adviescommissie was geheel onafhankelijk in haar mandaat en functioneren. Haar voornaamste taak was het doen van aanbevelingen ter verbetering van het functioneren van de Nederlandse bancaire sector, om zo handvatten te bieden voor het herstel van het vertrouwen in de banken. Lees verder

13-7-2009 Weinig geleerd van de crisis
Na lang onderhandelen zijn de regeringsleiders van de EU-landen het op 19 juni eens geworden over de nieuwe toezichtstructuur voor de Europese financiële sector. Hun maatregelen zijn voor een groot deel gebaseerd op de aanbevelingen van de commissie van wijzen onder leiding van de Fransman Jacques de Larosière, waarin ook de Nederlandse ex-minister van Financiën Onno Ruding zitting had. De Larosière en de zijnen hebben te veel geluisterd naar de wensen van de Duitsers en de Britten, die tegen het overhevelen van verantwoordelijkheden naar Europees niveau waren. Er is te weinig lef getoond. Lees verder

6-6-2009 Failliet beleid Bernanke nabij
De Fed is niet ver meer verwijderd van het nachtmerriescenario van de jaren zeventig Zeventien jaar geleden werkte ik als visiting scholar bij de Board of Governors van het Federal Reserve System … fd krant 42%

2-5-2009 Verdeeldheid ECB oplosbaar
Op dit moment is het vooral binnen de Angelsaksische media populair om de verdeeldheid binnen de raad van bestuur van de Europese Centrale Bank (ECB) uit te vergroten. Het lijkt wel een afleidingsmanoeuvre te zijn om de problemen van het Federal Reserve System en de Bank of England te maskeren Lees verder

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *


8 × = vierentwintig

De volgende HTML-tags en -attributen zijn toegestaan: