In samenwerking met het Brabants Dagblad en het Eindhovens Dagblad werkte ik tot en met juni 2012 mee aan de Economische Barometer, die de opvatting van een heel scala aan betrokkenen weergeeft over de economie in Brabant en in bredere zin.
Sindsdien publiceer ik voortaan maandelijks mijn eigen Barometer. Voor meer uitleg en geschiedenis van de BD/ED Barometer klik hier (pdf).
Juli 2014 – MKB heeft weinig aan kabinet Rutte
Juni 2014 – Consumenten merken weinig van lagere ECB-rente
Mei 2014 – ECB moet de kredietverlening aan MKB in de eurozone stimuleren
April 2014 – Goede kansen voor alliantie Brabant en Vlaanderen
Maart 2014 – Te veel optimisme over economische groei
Februari 2014 – Economische Barometer stijgt naar 6,6
Januari 2014 – Economische Barometer blijft op 6,5
December 2013 – Economische Barometer blijft op 6,5
November 2013 – Einde van recessie nabij in Nederland
Oktober 2013 – Economische Barometer 0,5 omhoog naar 6,0
September 2013 – Weinig hoop op echte hervormingen door het kabinet
Augustus 2013 – Crisisspook wordt pas in 2018 echt begraven
Juli 2013 – Eurozone lijkt aan pril herstel te beginnen
Juni 2013 – Kabinet op doodlopende weg
Mei 2013 – Economische Barometer blijft op 4,5
April 2013 – Crisis treft spaarders en MKB
Maart 2013 – Barometer blijft onveranderd op 4,5
Februari 2013 – Economische Barometer daalt verder in februari
Januari 2013 – Mijn Economische Barometer voor januari 2013 daalt
Mijn Economische Barometer voor december 2013 daalt
Mijn Economische Barometer voor december daalt 0,5 naar 5,5
Economische Barometer voor november daalt
November 2012 – Het kabinet Rutte-II zal een heel moeilijke periode met een uiterst lage groei tegemoet gaan.
Zal het kabinet Rutte-2 het vier jaar volhouden?
Oktober 2012 – Mijn toelichting voor de Barometer wil ik combineren met het akkoord van het kabinet Rutte-2.
Economische groeicijfers blijven lager dan we gewend waren
September 2012 – De Nederlandse groeicijfers zullen in de toekomst lager zijn dan wij in het recente verleden gewend waren omdat wij een tijdperk van de afbouw van risico’s en schulden tegemoet gaan (‘derisking and deleveraging’).
Economische groei Nederland 2013-2017 kan meevallen
Juni 2012 – In de Juniraming 2012 van het CPB is niet alleen een raming voor het begrotingstekort van 2,9% van het bruto binnenlands product (bbp) in 2013 opgenomen, maar ook een raming voor het tekort in 2017. Het feitelijk tekort wordt 2,6% van het bbp in 2017. Het structureel tekort op basis van de methode van de Europese Commissie (EC) wordt 2,5% in 2017.
Overheidsfinanciën voorlopig in rustiger vaarwater
Mei 2012 – De Nederlandse politiek heeft zich eind vorige maand op zijn best laten zien. Het landsbelang prevaleerde en Nederland kreeg in nauwelijks twee dagen tijd een begroting voor 2013 rond, die voldoet aan de Europese eisen. Het was een duidelijk signaal naar andere eurolanden en kredietbeoordelaars dat Nederland nog steeds een land is dat zijn financiën aanpakt wanneer het moet, ook in economisch én politiek moeilijke tijden.
Europese schuldencrisis nog lang niet voorbij
April 2012 -De Europese schuldencrisis is helemaal niet voorbij zoals politici hebben gesuggereerd. In tegendeel, het volgende hoofdstuk wordt pas opengeslagen. De moeilijkheden die Spanje en Italië ondervinden om geld aan te trekken kunnen snel worden verergerd als de Grieken op 6 mei aanstaande een nieuwe regering kiezen, die niets wil weten van de opgelegde bezuinigingsprogramma’s. In dat geval heeft Griekenland de langste tijd binnen de eurozone gezeten en krijgen we te maken met nieuwe schokgolven die Spanje, Italië, Portugal en Ierland kunnen raken.
Niet bezuinigen op omscholing werknemers
Maart 2012 – Sinds 1 januari 2012 is het mes gezet in een aantal omscholingsprojecten van het UWV. Een deel van de projecten moet worden stopgezet. UWV heeft geen budget voor opleiding en scholing. Soms hebben werkgevers potjes die ze kunnen aanspreken voor dergelijke projecten, maar een deel zal sneuvelen.
Beloon sparen en aflossen hypotheekschulden
Februari 2012 – De politieke discussie over de hypotheekrenteaftrek hangt als een zwaard van Damocles boven de woningmarkt die elke maand verder inzakt. Laten we de Wet Hillen verruimen. Een elegante oplossing die politiek de minste weerstand opwekt. Stimuleer het aflossen van hypotheekschuld. Mensen die een bescheiden hypotheek hebben ten opzichte van de waarde van hun huis, die kochten voor het eigenwoningbezit en niet om fiscale redenen, worden dan beloond.
Kabinet moet arbeidsmarkt en de woningmarkt aanpakken
Januari 2012 – Meteen toen het CPB en de Nederlandsche Bank met hun nieuwste cijfers kwamen in december heb ik gezegd: “Ga nu niet als reflex bezuinigen.” Zo’n kaasschaaf-reflex zou de dood in de pot zijn voor de economie en daarmee ook voor de begroting. Dat betekent niet dat Rutte en De Jager nu op hun handen moeten gaan zitten.
Afspraken nakomen
December 2011 – Het strenge EU begrotingspact komt er wel, maar ik heb enige zorg over de neiging van leiders van grote landen om de economische coördinatie zelf ter hand te nemen. Die moet bij de Europese Commissie komen te liggen, anders word je als klein land buitenspel gezet.
Er worden nu piketpalen geslagen voor een nieuw economisch bestuur in Europa. De vraag is: waar komt de échte macht te liggen? Ik voorzie zeer lastige onderhandelingen daarover in de komende maanden.
De ECB zal voor verlichting zorgen op de obligatiemarkten, als er progressie wordt geboekt met economische hervormingen en de financiering van het noodfonds en IMF. Als het proces stokt zal de ECB terughoudend zijn met opkopen van staatsobligaties. De intenties van de afspraken in Brussel zijn goed, maar nu de uitwerking – we hebben in deze crisis geleerd hoe lastig die is.
Mijn cijfer voor de Economische Barometer blijft onveranderd op op 6,00.
Forse recessie
November 2011 – De voortslepende eurocrisis en het voorgestelde, maar afgeblazen referendum in Griekenland heeft het consumenten- en producentenvertrouwen naar een nieuw dieptepunt gebracht. Het vooruitzicht op een milde en kortstondige recessie in de eurozone is hierdoor omgeslagen in een diepe en langdurige recessie.
De vooruitzichten voor Griekenland en Portugal zijn het slechtst, gevolgd door Italië en Spanje, maar ook Duitsland en Nederland ontkomen niet aan een forse recessie.
Als de overschotlanden binnen de G20 (waaronder Duitsland) overgaan tot stimuleringsprogramma’s zou dit de schade enigszins kunnen beperken.
Ik verlaag mijn cijfer voor de Economische Barometer van 6,50 naar 6,00.
Politiek onvermogen
Oktober 2011 – De eurocrisis is verder geëscaleerd door politiek onvermogen. De onzekerheid en twijfel als gevolg van de eurocrisis vertaalt zich in een snel afnemend consumenten- en producentenvertrouwen in Duitsland en Nederland.
De Eurozone Forecast van Ernst & Young schat de kans dat de eurozone in een recessie terechtkomt op 35 procent. Indien de eurocrisis langer voortduurt door de besluiteloosheid van de Europese politici, zal de kans op een milde recessie wellicht toenemen tot 50 procent.
In het geval dat de eurocrisis nog meer escaleert neemt de kans op een recessie verder toe. De bal ligt bij de Europese politiek.
Ik verlaag mijn cijfer voor de Economische Barometer van 7,00 naar 6,50.
Logisch denken
September 2011 – Economie is een 24-uurs-activiteit. Economie kent geen vakantie. Dat bleek weer deze zomer. Er was veel en helaas vaak negatief nieuws. De onzekerheid blijft.
Het komt in hoofdzaak neer op twee punten van zorg. Ten eerste de blijvend fragiele woningmarkt. Ten tweede toont de Duitse economie tekenen van krimp. En dat heeft zijn weerslag op onze export.
Maar er zijn ook lichtpunten. DAF Trucks voert de productie van vrachtwagens op tot 200 per dag. De transportsector heeft dus behoefte aan materieel. En die impuls ontstaat alleen wanneer goederen van a naar b moeten.
Zo logisch is economisch denken. Dat moet onze denkrichting bepalen, en niet de waan van de dag. Natuurlijk moeten wij ons aanpassen aan de actuele praktijk. Maar een groeiende wereld blijft consumeren. Laten we daarop inspelen.
Ik verlaag mijn cijfer voor de Economische Barometer van 7,50 naar 7,00.
Export goede basis
Juli 2011 – De overdrachtsbelasting, zo’n typische heffing zonder ratio, is verlaagd van 6% naar 2%. Dat is goed nieuws voor kopers van bestaande woningen. Zeker voor die mensen die onlangs een huis kochten waarvan de overdracht plaats vond na 15 juni. Zij krijgen zomaar een voordeel van 4% van de koopsom. Kassa: de in eerste instantie uitgestelde verbouwing kan toch beginnen. Het is zuur voor hen van wie de koopakte passeerde voor 15 juni.
Is de verlaging de sleutel voor het slot van de woningmarkt? Daarover kun je discussiëren. Maar alles helpt.
Volgens de Conjunctuur Enquête Nederland (COEN, een gezamenlijk initiatief van CBS, de Kamer van Koophandel, EIB, MKB-Nederland en VNO-NCW) blijft Brabant het goed doen. De verwachtingen zijn overwegend positief. Basis hiervoor is de export. Verrassend is het gestegen vertrouwen van Duitse ondernemers in de economie.
Ik verlaag mijn cijfer voor de Economische Barometer van 7,50 naar 7,00.
Spagaat dreigt
Juni 2011 – Er dreigt een spagaat te ontstaan tussen de exporterende industrie en gerelateerde sectoren enerzijds en de markt voor de bestaande en nieuwe woningen anderzijds.
De woningmarkt wil maar niet uit het slop komen door de onzekerheid over de belastingaftrek van de hypotheekrente en de maatregelen door de AFM om de hypotheekverstrekking verder aan banden te leggen.
Daarom moet de overheid meer zekerheid aan de kopers verstrekken, zodat de woningmarkt weer vlot kan worden getrokken.
Het recente voorstel van Rabobank-topman Piet Moerland dat de AFM, banken en overheid een convenant over de woningmarkt en hypotheekverstrekking sluiten is daarom zeer welkom. Het is aan de betrokken ministers hun verantwoordelijkheid ten aanzien van de woningmarkt nu echt te nemen.
Mijn cijfer voor de Economische Barometer blijft onveranderd op 7,50.
Dollar onder druk
Mei 2011- De VS hebben nu een staatsschuld van $14.000 miljard (90 % van het bbp) en een begrotingstekort van 9,8%.
De Republikeinen en Democraten houden elkaar in de houdgreep. In feite kan een nieuwe Amerikaanse regering pas over twee jaar echt iets gaan doen aan het begrotingstekort.
In de tussentijd rest de Amerikanen maar één uitweg, namelijk hun grote staatsschuld weg te infleren. Dat zal gebeuren, maar een fors hogere inflatie in VS betekent niet dat die ook in Europa komt. Door de hoge schulden in de VS komt de dollar steeds verder onder druk en wordt de euro dus harder.
Beleggers gaan meer investeren in de staatsschuld van de gezonde eurolanden als Duitsland en Nederland, naarmate Amerikaanse obligaties onzekerder worden. Dat houdt de rente bij ons laag. De ECB zal de beleidsrente verhogen tot 2 à 2,5%, de rest van het werk wordt door de sterke euro gedaan.
Dat is goed nieuws voor de grondstoffen- en voedselprijzen (inclusief de olieprijs) in euro’s, maar ook slecht nieuws voor de bedrijven die naar de VS exporteren.
Mijn cijfer voor de Economische Barometer blijft onveranderd op 7,50.
Factoronzekerheid
April 2011 – De natuurrampen in Nieuw-Zeeland en Australië lijken vergeten. De impact van Japan, ook op de mondiale (nucleaire) energiediscussie, zal nog groter zijn. Tunesië en Egypte zoeken een nieuw evenwicht. Libië lijdt onder een burgeroorlog. In Syrië, Jemen en zelfs China is het onrustig.
Onzekerheid regeert de wereld en juist de economie is in hoge mate een kwestie van vertrouwen. Toch lijken we de factoronzekerheid steeds beter te kunnen managen. Ondanks de brandhaarden trok de kredietverlening in de Eurozone volgens de ECB verder aan.
Het CBS-producentenvertrouwen kwam in maart uit op 5,8, de hoogste stand in drie jaar. De zakelijke dienstverlening meet het hoogste niveau sinds begin 2008. De autoverkopen lagen in maart 26% (!) hoger dan het jaar ervoor.
Ik verhoog mijn cijfer voor de Economische Barometer van 7,25 naar 7,50.
